Transkript, temelde not dökümü olarak tanımlanır ve almış olduğunuz eğitimin bir nevi kanıtı niteliğini taşır. Öğrenim kurumunda almış olduğunuz derslerin isimleri, bu derslere ait girilen sınavların sayısal notları veya notlara karşılık gelen harf notlarını ayrıntılı bir şekilde transkriptte görebilirsiniz.
Transkript ne işe yarar?
Günümüzde, transkript belgesi aktif öğrenciler ve mezun kişilerin birçok alanda resmi kurumlara ibraz etmek için ihtiyaç duyduğu bir belgedir. Transkript belgesinin gerekli olduğu bazı işlemler şunlardır; askerlik işlemleri, staj başvuruları, yurt içi ve yurt dışı üniversitelerinin lisans, yüksek lisans ve doktora başvuruları, eğitim bursu veren kuruluşlara yapılan başvurular gibi pek çok alanda transkript belgesinin temin edilmesi gereklidir.
Transkript nasıl alınır?
Transkript belgesi almak isteyen üniversite öğrencileri veya mezunlar, eğitim aldıkları kurumların öğrenci işlerine başvuruda bulunarak transkript belgelerini alabilir. YÖK’ün üniversitelerle birlikte yürüttüğü ‘Yüksek Öğretimde Dijital Dönüşüm Projesi’ neticesinde 9 Mayıs 2021 itibariyle transkript belgesi e-devlet üzerinden de dijital olarak kolayca temin edilmektedir. Bundan böyle kurumların öğrenci işlerine başvuru yapmadan, barkodlu ve kare kodlu e-transkript belgesi, ücretsiz, Türkçe ve İngilizce olarak çift dilde e-devletten alınabilir.
Transkript belgesi yalnızca lisans veya yüksek lisans öğrencileri için değil aynı zamanda lise öğrencileri için de önemlidir. Yurt dışında bir üniversitede lisans eğitimi almak isteyen lise öğrencileri okullara başvuru yaparken lise transkriptlerini sunmak zorundadır. Lise transkripti, liselerin öğrenci işlerinden veya e-okuldan temin edilebilir.
E-devlet üzerinden transkript nasıl alınır?
E-devlet üzerinden transkript belgesi alma işlemini gerçekleştirmek için ilk olarak sisteme giriş yapılması gerekmektedir.
- Karşınıza gelen ekranda, T.C kimlik no ve şifre bilgilerini girerek kendi e-devlet sayfanıza giriş yapın.
- Yönlendirildiğiniz sayfanın üst sağ köşesinde arama bölümü yer almaktadır. Transkript belgesi işlemini gerçekleştirmek için arama bölümüne “Transkript Belgesi Sorgulama” yazın. Karşınıza gelen başlığa tıklayın.
- Ardından gelen sayfada, yuvarlak şekil ile işaretlenmiş olan “Belge Oluştur” yazan yere tıklayın.
- Belge oluştura tıkladıktan sonra barkodlu ve karekodlu e-transkript belgenizi görebilirsiniz.
- İndir seçeneğine tıklayıp belgenizi kayıtlarınıza ekleyebilirsiniz.
Not: Aynı gün içerisinde sadece 3 adet transkript oluşturma hakkınız bulunmaktadır. Bir kez belgeyi oluşturduktan sonra “kayıtlı belgelerim” kısmından önceden oluşturmuş olduğunuz belgeye erişebilirsiniz.
Transkript belgesinde neler bulunur?
Bir transkript belgesi, eğitim süresi boyunca aldığınız dönemlik/yıllık derslerin ve varsa staj çalışmalarının tam bir listesini veya tablosunu kapsamalıdır. Kurumun uyguladığı not sistemini, aldığınız notları ve ders bazında kredi değerlerini içermelidir.
Transkript belgesinde aşağıdaki bilgilerin tamamı yer almalıdır:
- Öğrencinin adı ve soyadı
- Öğrenim görülen kurumun adı ve lokasyonu
- Öğrenim görülen bölümün tam adı
- Alınan derslerin tam adı ve sınavların harf notları (tüm sömesterlar)
- Alınan derslerin kredisi
- GNO (Genel Not Ortalaması)
- DNO/YNO (Dönem/Yarıyıl Not Ortalaması)
Üniversite not ortalaması nasıl hesaplanır?
Türkiye’de üç farklı not ortalama hesaplama sistemi bulunmaktadır. Bunlardan ilki ve en yaygın olarak kullanılanı AA, BA, BB, CB, CC, DC, DD, FD ve FF harf notlarının kullanıldığı sistemdir. Bu sisteme göre harf harf notlarının puanlaması aşağıdaki gibi yapılmaktadır:
| Harf Notu | Puan |
|---|---|
| AA | 4.00 |
| BA | 3.50 |
| BB | 3.00 |
| CB | 2.50 |
| CC | 2.00 |
| DC | 1.50 |
| DD | 1.00 |
| FD | 0.50 |
| FF | 0.00 |
Derslerden aldığınız harf notlarına göre genel not ortalamasınız aşağıdaki gibi hesaplanır.
5 ders aldığınızı ve bu derslerdeki harf notlarınızı yazalım;
- 3 kredilik Mikro İktisat dersinin harf notu: BB
- 4 kredilik İstatistik dersinin harf notu: CB
- 6 kredilik Matematik I dersinin harf notu: CC
- 5 kredilik Finansal Muhasebe dersinin harf notu: BA
- 3 kredilik İktisat Politikası dersinin harf notu: BA
Hesaplama yaparken, dersin kredisiyle aldığınız harf notunun puanını çarpıyoruz. Daha sonra çıkan sonucu toplam krediye bölüyoruz. Çıkan sonuç not ortalamanız oluyor.
Örnek hesaplama;
• Mikro iktisat: (3x3.00=9)
• İstatistik: (4x2.50=10)
• Matematik I: (6x2.00=12)
• Finansal Muhasebe: (5x3.50=17.5)
• İktisat Politikası: (3x3.50=10.5)
Not ortalaması = Not toplamı ÷ toplam kredi sayısı
= 59 ÷ 21 = 2.80 not ortalaması
Yurt dışı eğitim başvurularında transkripte ne zaman ihtiyaç duyulur? Hangi aşamada talep edilir?
Yurt dışında bir koleje veya üniversiteye gitmek için, başvuru sahiplerinin önceki akademik niteliklerini desteklemek için okulların kayıt ofisine bazı belgeler sunmaları gerekir. Bu belgelerden biri akademik transkript belgesidir. Transkript belgesi, aktif öğrenci olduğunuzun veya mezun olduğunuzun kanıtıdır ve yurt dışında başlamayı arzu ettiğiniz programa uygunluğunuzu doğrulamak için zorunludur.
Transkript Ne Zaman ve Neden Gereklidir?
Öğrencilerin seçtikleri programa katılmak için yurt dışındaki bir üniversiteye başvuru yaparken transkriptlerini ibraz etmeleri gerekmektedir. Öğrenciler, bir başvuruyu tamamlamak için transkript gibi gerekli tüm belgelerin elektronik kopyalarını sunabilirler. Ancak bazı durumlarda, yurt dışındaki bazı üniversiteler, öğrencilerinin transkriptlerinin basılı kopyalarını kurye aracılığıyla göndermelerini isteyebilir. Belgelerinizi göndermeden önce üniversitelerin şartlarını iyice okumanız tavsiye edilir.
Hangi eğitim derecesi için hangi transkript gereklidir?
Genel gereksinimlere göre, başvurmayı planladığınız eğitim derecesinden bir alt seviyedeki eğitiminizi kanıtlayan transkripte ihtiyaç duyulur. Örneğin;
- Yurt dışında yüksek lisansa başvuranların lisans eğitimi transkriptlerine ihtiyaçları vardır.
- Yurt dışında bir lisans derecesine başvuranların lise veya ön lisans transkriptlerine ihtiyaçları vardır.
Ancak, bazı nadir durumlarda, üniversiteler son iki eğitim derecesine ait yeterliliğinizin kanıtını isteyebilir. Her halükarda, üniversiteler neye ihtiyaç duyduklarını size başvuru aşamasında belirtirler.
Devam eden bir eğitiminiz bulunuyorsa (son sınıf), transkript hakkında ne yapmalısınız?
Hali hazırda, eğitimini sürdürmekte olan veya sonuçlarını bekleyen öğrencilerin mevcut transkriptlerine erişimi olmayabilir. Yıllık sınav sonuçları yönetim kurulu tarafından ilan edildikten ve ilgili derslerini tamamladıktan sonra alacaklardır. Eğitimlerinin son yılına devam ederken yükseköğrenime başvurmayı planlayan adaylar, öğrenim kurumlarından ara/geçici transkript sunmalıdırlar.
Örneğin, lisans son yılınızı sürdürüyorsanız ve yurt dışında bir yüksek lisans derecesine katılmayı düşünüyorsanız, mevcut durumunuzu göstermek için ilk üç yılınızdaki dönemlik ve genel not ortalamanızı gösteren transkriptinizi sağlamalısınız. Benzer şekilde, lise on ikinci sınıfa gidiyorsanız ve yurt dışında lisans eğitimi almak istiyorsanız, başvuru sırasında ilk üç yılınızın dönemlik ve genel not ortalamanızı gösteren transkript belgenizi sunmalısınız.
Transkriptim İngilizce değilse ne yapmalıyım?
Bazı okullar, özellikle liseler transkriptlerini İngilizce değil, Türkçe olarak verir. Bu gibi durumlarda, öğrencilerin transkriptlerini yeminli tercüman tarafından İngilizce’ye tercüme edilmiş kaşeli ve imzalı bir şekilde yurt dışında başvurdukları okullara göndermeleri gerekir. Burada unutulmaması gereken önemli bir nokta, başvuru sırasında belgenin hem orijinal hem de tercüme edilmiş halinin birlikte sunulmasıdır. Türkiye’deki bir kuruma lisans üstü eğitim başvurusu yaparken Türkçe transkript sunulması yeterlidir.
